ZASIEDZENIE JAKO PIERWOTNY SPOSÓB NABYCIA PRAWA WŁASNOŚCI

W związku z coraz częściej pojawiającymi się pytaniami związanymi z instytucją zasiedzenia nieruchomości, chciałabym wyjaśnić podstawowe kwestie dotyczące tego pierwotnego sposobu nabycia prawa podmiotowego.

Na wstępie należy podkreślić, iż zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Kwestie związane z zasiedzeniem uregulowane zostały generalnie w art. 172 – 176 Kodeksu cywilnego. Najważniejszą konsekwencją przedmiotowej instytucji jest to , iż a skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego (Komentarz do art. 172 Kodeksu cywilnego, Teresa A. Filipiak)

Warto definitywnie zaznaczyć, iż prawem podlegającym zasiedzeniu jest przede wszystkim prawo własności, zarówno nieruchomości, jak i rzeczy ruchomych. Jeśli chodzi o inne prawa rzeczowe, to ze względu na to, że podstawową przesłanką zasiedzenia jest posiadanie, można nabyć w drodze zasiedzenia tylko takie prawa rzeczowe, z którymi łączy się władztwo nad rzeczą. Z praw rzeczowych ograniczonych można zasiedzieć zatem niektóre służebności gruntowe oraz  służebność przesyłu. Dopuszczalne jest również zasiedzenie użytkowania wieczystego, gdy prawo to zostało już wcześniej ustanowione. Ponadto przyjmuje się także za dopuszczalne nabycie w drodze zasiedzenia udziału we współwłasności.Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 października 1997 r. (II CKN 408/97, OSN 1998, nr 4, poz. 61), a ostatnio w postanowieniu z dnia 29 czerwca 2010 r. (III CSK 300/09, Lex nr 852670), nie można też wykluczyć zasiedzenia przez współwłaściciela udziału innego współwłaściciela.